کیسه‌های کوچکی که باعث پوشش سلول‌های پوست سر می‌شود، فولیکول‌های مو نام دارد که در این فولیکول‌ها، رنگدانه‌ای به نام ملانین وجود دارد که باعث ایجاد رنگ در موهای شما می‌شود.
افزایش سن موجب از دست دادن رنگ دانه‌ها شده و در نهایت موجب سفیدی موها خواهد شد، اما در بعضی مواقع ممکن است در سنین جوانی، نوجوانی و کودکی نیز موهای سفید بر روی سر مشاهده شود.
تنها علامتی که با سفید شدن موی سر شما مشاهده خواهید کرد، تغییر رنگ موها می‌باشد، که به مرور موها به رنگ خاکستری تغییر می‌کند.
سفیدی موهای سر، یک فرآیند طبیعی در روند پیری است که به تدریج اتفاق می‌افتد.
اما برخی عوامل می‌توانند این فرآیند را تسریع کنند یا در سنین جوان‌تر به وجود آورند.
برای کاهش سفیدی موی سر و حفظ سلامت موها، می‌توانید این نکات را رعایت کنید.
۱- مراقبت از موها
استفاده از محصولات مراقبتی مناسب برای موها مانند شامپو و ماسک مو با مواد مرطوب‌کننده و تقویت‌کننده به سلامت موها کمک می‌کند.
۲- تغذیه سالم
رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، روی، و بیوتین می‌تواند به سلامت موها کمک کند.
مصرف مواد آنتی‌اکسیدانی مانند ویتامین C نیز مفید است.
۳- کاهش استرس
استرس می‌تواند فرآیند سفیدی موها را تسریع کند.
تمرینات استراحت و مدیریت استرس مانند مدیتیشن یا یوگا به کاهش استرس کمک می‌کنند.
۴- جلوگیری از تماس مو با مواد شیمیایی
تماس موها با مواد شیمیایی مانند مواد حاوی آمونیاک و پراکسید هیدروژن (از جمله مواد رنگی مو) می‌تواند به موها آسیب برساند.
۵- استفاده از محصولات مو ملایم
استفاده از شامپو و محصولات مو ملایم و بدون سولفات می‌تواند به سلامت موها کمک کند.
۶- توقف مصرف سیگار و مواد مخدر
سیگار و مواد مخدر می‌توانند به موها آسیب برسانند. ترک این عادات به سلامتی موها کمک می‌کند.
۷- استفاده از مکمل‌های مواد معدنی
مصرف مکمل‌های مواد معدنی مانند مس، سلنیوم، و روی می‌تواند به سلامت موها کمک کند.
اما قبل از مصرف هر گونه مکمل، به مشورت با یک پزشک یا متخصص تغذیه توجه کنید.
۸- بیماری‌های خود ایمنی
گاهی وجود برخی بیماری‌های خود ایمنی باعث بروز باعث مشاهده موهای سفید در سر می‌شود؟ از بیماری‌های خود ایمنی می‌توان به آلوپسی و ویتیلیگو اشاره کرد،که در این بیماری به سلول‌های خودی، سیستم ایمنی بدن حمله می‌کند و باعث از بین رفتن رنگدانه‌های مو و سفید شدن موها خواهد شد، بنابراین چنانچه این مشکل برای شما ایجاد شد، به پزشک متخصص مراجعه کنید تا راهنمایی‌های لازم در این زمینه صورت گیرد.
۹- اختلالات تیروئید
گاهی سفید شدن موها به دلیل وجود اختلال در غده تیروئید می‌باشد، یعنی زمانی که غده تیروئید دچار پرکاری و کم کاری شود، باعث ایجاد تغییر در هورمون‌های بدن شده و این اختلالات هورمون‌ها در سفیدی موها تاثیرگذار می‌باشد در واقع با ایجاد اختلال در عملکرد غده تیروئید، میزان ملانین کاهش پیدا کرده و با سفیدی موها همراه می‌باشد.
به یاد داشته باشید که سفیدی موی سر بیشتر به عوامل ژنتیکی و پیری مربوط است و نمی‌توانید آن را کاملاً جلوگیری یا برگردانید.
این نکات تنها می‌توانند به سلامت موها کمک کنند، ولی نمی‌توانند فرآیند سفیدی موها را به طور کامل متوقف کنند.
مقالات مرتبط
علت اصلی سفید شدن موها
علت اصلی سفید شدن موها عبارت است از:
۱- پیری
پیری عامل اصلی سفید شدن موها است. با گذر زمان، پیگمانتاسیون موها کاهش می‌یابد و به تدریج موها از رنگی که از پیش داشتند (معمولاً سیاه یا قهوه‌ای) به رنگ سفید یا خاکستری تغییر می‌کنند.
این پروسه به عنوان سفیدی موها به دلیل پیری شناخته می‌شود و اکثر افراد در سنین پیری تجربه می‌کنند.
۲- ژنتیک
عوامل ژنتیکی نیز نقشی در رنگ موها ایفا می‌کنند. اگر والدین یا جداد شما سفید شدن موها را در سنین جوان‌تر تجربه کرده‌اند، احتمالاً شما نیز این ویژگی را به ارث برده‌اید.
۳- استرس و فشار ناشی از زندگی
استرس می‌تواند فرآیند سفید شدن موها را تسریع کند. استرس موجب افزایش تولید هورمون‌های استرسی می‌شود که ممکن است به موها آسیب برساند.
۴- بیماری‌ها و عوامل پزشکی
برخی بیماری‌ها و شرایط پزشکی می‌توانند به سفید شدن موها منجر شوند، از جمله برخی اختلالات تیروئیدی و فشار خون بالا.
۵- عوامل محیطی
تعریض به مواد شیمیایی مانند آمونیاک و پراکسید هیدروژن (که در رنگ‌آمیزی موها استفاده می‌شوند) و همچنین تعریض به مواجهه با آلاینده‌ها و اشعه ماوراء بنفش می‌توانند به سفید شدن موها دلیل باشند.
در کل، سفیدی موها بیشتر به عوامل پیری و ژنتیکی برمی‌گردد، و از نظر پزشکی به عنوان یک فرآیند طبیعی در طول عمر انسان مورد تأیید قرار دارد.
دلایل سفید شدن موها در سنین جوانی
سفید شدن موها در سنین جوانی، به عنوان سفیدی موهای زودرس یا سفیدی موهای پیش از موعد شناخته می‌شود و ممکن است به علت عوامل مختلفی اتفاق بیفتد.
برخی از دلایل احتمالی سفید شدن موها در سنین جوانی عبارتند از:
۱- ژنتیک
ژنتیک یکی از عوامل مهم در سفید شدن موهاست. اگر والدین یا جداد شما در سنین جوانی سفید شدن موها را تجربه کرده‌اند، احتمالاً شما نیز این ویژگی را به ارث برده‌اید.
۲- عوامل محیطی
تعریض به مواد شیمیایی مانند آمونیاک و پراکسید هیدروژن (مواد معمول در رنگ‌آمیزی موها) می‌تواند به سفید شدن موها در سنین جوانی منجر شود.
۳- استرس و فشار ناشی از زندگی
استرس می‌تواند به عنوان عاملی که به سفید شدن موها در سنین جوانی کمک می‌کند، عمل کند. استرس موجب افزایش تولید هورمون‌های استرسی می‌شود که ممکن است به موها آسیب برساند.
۴- بیماری‌ها و عوامل پزشکی
برخی بیماری‌ها و شرایط پزشکی می‌توانند به سفید شدن موها در سنین جوانی منجر شوند، از جمله برخی اختلالات تیروئیدی و فشار خون بالا.
۵- چرخه حیاتی موها
موها دارای چرخه حیاتی خود هستند و پس از مدتی تولید پیگمانت‌های رنگی مو (معمولاً ملانین) کاهش می‌یابد.
این موجب سفید شدن موها می‌شود.
در بعضی موارد، عوامل مختلف با هم ترکیب می‌شوند و ممکن است به سفید شدن موها در سنین جوانی منجر شوند.
در هر صورت، سفید شدن موها در سنین جوانی بیشتر به عوامل ژنتیکی و پیری برمی‌گردد، و نمی‌توانید آن را کاملاً جلوگیری یا برگردانید.
جهت دریافت نوبت و مشاوره رایگان با کلینیک کاشت و زیبایی بیمارستان عرفان نیایش با ما در ارتباط باشید:
۶ –۰۲۱-۴۹۷۹۶۲۶۴ (تماس از سراسر کشور)
مشاوره وات ساپ
دلایل سفیدی مو در کودکان
سفید شدن موها در کودکان به ندرت رخ می‌دهد و اکثراً به عوامل ژنتیکی و پیری مرتبط نیست.
اما در برخی موارد خاص، ممکن است موهای کودکان نیز در سنین جوانی سفید شوند.
دلایل احتمالی سفیدی مو در کودکان شامل موارد زیر می‌شود:
۱- ژنتیک
ژنتیک یکی از عوامل اصلی سفید شدن موها است.
اگر والدین یا اقوام کودکان در سنین جوانی سفید شدن موها را تجربه کرده‌اند، احتمالاً این ویژگی به ارث برده‌شده و در کودکان نیز مشاهده می‌شود.
۲- اختلالات ژنتیکی نادر
برخی اختلالات ژنتیکی نادر می‌توانند به سفید شدن موها در کودکان منجر شوند.
این اختلالات به عنوان ناهنجاری‌های رنگ مو شناخته می‌شوند و باعث تولید پیگمانت‌های رنگی مو توسط ملانوسیت‌ها (سلول‌های تولید کننده پیگمانت) می‌شوند.
۳- عوامل پزشکی
در برخی موارد، عوامل پزشکی مانند بیماری‌ها، عوارض داروها، یا تغذیه ناکافی می‌توانند به سفیدی موها در کودکان منجر شوند.
این موارد نادرند و باید توسط یک پزشک تشخیص داده شوند.
۴- استرس ناشی از شرایط مختصر
استرس یا عوامل ناشی از شرایط مختصر ممکن است به طور موقت به سفیدی موها در کودکان منجر شوند.
این شرایط می‌توانند شامل بیماری‌های حاد، ضربان قلب بسیار سریع (تاکی‌کاردی)، تغذیه ناکافی، یا عوامل روانی باشند.
به هر حال، سفید شدن موها در کودکان نادر است و اکثراً به عوامل پیری و ژنتیکی مرتبط با سن بزرگ‌تر شدن مو ارتباط دارد.
در صورتی که در مورد سفیدی موهای کودکان خود نگران هستید، مشاوره با یک پزشک متخصص مو و پوست مناسب است تا عوامل دقیق و مدیریت مناسب را تعیین کند.
پیشگیری و درمان
سفیدی موها به عنوان یک فرآیند طبیعی در طول عمر انسان مورد تأیید پزشکی است و معمولاً نیاز به درمان پزشکی ندارد.
با این حال، برخی از اقدامات می‌توانند به کاهش سفیدی موها و حفظ سلامت موها کمک کنند
پیشگیری از سفیدی موها
۱- مراقبت مناسب از موها
استفاده از شامپوها و محصولات مراقبتی مناسب برای موها با مواد مرطوب‌کننده و تقویت‌کننده به سلامت موها کمک می‌کند.
۲- تغذیه سالم
رژیم غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن، روی، و بیوتین می‌تواند به سلامت موها کمک کند. مصرف مواد آنتی‌اکسیدانی مانند ویتامین C نیز مفید است.
عدم رژیم غذایی مناسب منجر به سفیدی زودرس موها می‌شود، به همین منظور به رژیم غذایی خود اهمیت زیادی دهید و از میوه و سبزیجات برای داشتن موهای سالم، روزانه حداقل ۵ وعده استفاده کنید.
ویتامین‌ها و املاح معدنی به منظور پیشگیری از سفیدی موها و همچنین پروتئین‌ها باید در رژیم غذایی تان مورد استفاده قرار گیرد.
یکی از ویتامین‌های ضروری که تاثیر بسزایی در افزایش شادابی درخشندگی و سلامت موهای سر دارد ویتامین آ می‌باشد، که با مصرف سبزیجاتی مانند هویج، فلفل دلمه‌ای و همچنین میوه‌هایی مانند مرکبات، باعث تامین این ویتامین خواهد شد.
یکی دیگر از ویتامین‌هایی که کمبود آن باعث سفید شدن زودهنگام موها می‌شود، ویتامین ب ۱۲ می‌باشد، بنابراین با مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین ب ۱۲ از سفید شدن زود هنگام موها جلوگیری کنید، از مواد غذایی حاوی ویتامین ب ۱۲ می‌توان به پنیر، شیر، تخم مرغ، گوشت گوساله، موز و ماهی اشاره کرد، یکی دیگر از دلایل سفید شدن زود هنگام موها، کمبود آهن می‌باشد که این مسئله بیشتر برای خانم‌ها به وجود می‌آید، به منظور جلوگیری از ایجاد موهای سفید و پیشگیری از کم خونی، مصرف مواد غذایی مانند گوشت قرمز، تخم مرغ، جگر، کشمش، اسفناج، حبوبات در رژیم غذایی فراموش نشود، مصرف ویتامین c نیز تاثیر بسزایی در جلوگیری از سفید شدن زود هنگام موها دارد، زیرا این ویتامین باعث جذب بهتر آهن در بدن می‌شود، با مصرف مرکبات می‌توان نیاز بدن به این ویتامین را تامین کرد.
یکی دیگر از مواردی که با سفید شدن زود هنگام موها در ارتباط می‌باشد، کمبود ید است، از مواد غذایی حاوی ید می‌توان به هویج و اسفناج اشاره کرد، همچنین ماهی‌های آب شور نیز حاوی ید می‌باشد.
غذاهایی مانند اسفناج، غلات کامل و حبوبات منابع خوبی از مس هستند و با توجه به تاثیری که مس در تولید ملانین در موها دارد، بنابراین مصرف این غذاها را در رژیم غذایی خود قرار دهید از میوه‌های حاوی مس نیز می‌توان به آناناس، انار، بادام زمینی، کدو حلوایی و شاتوت اشاره کرد.
یک رژیم غذایی مناسب باید به میزان متعادل حاوی پروتئین باشد که باعث درمان موی سفید شود، یک منبع پروتئینی گیاهی، سویا می‌باشد و همچنین مرغ، تخم مرغ، گوشت قرمز و لبنیات هم سرشار از پروتئین هستند.
یکی از عوامل سفید شدن موها وجود رادیکال‌های آزاد در بدن هستند که سلنیوم با این رادیکال‌ها مقابله می‌کند، از مواد غذایی حاوی سلنیوم می‌توان به ماهی سالمون، تخمه آفتابگردان، تخم مرغ، گوشت گوساله، گردو، نان سبوس‌دار اشاره کرد، می‌توان با مصرف مکمل‌های سلنیوم نیز نیاز بدن به این ماده را فراهم کرد، که به منظور مصرف مکمل می‌توان یک عدد قرص را همراه با غذا میل کنید.
۳- کاهش استرس
تمرینات استراحت و مدیریت استرس مانند مدیتیشن یا یوگا به کاهش استرس کمک می‌کنند.
استرس می‌تواند فرآیند سفیدی موها را تسریع کند. چنانچه در شرایط استرس‌زا قرار گرفته‌اید، می‌توانید یک لحظه مکث کرده و نفس عمیق بکشید تا باعث بیشتر شدن آرامشتان شود، همچنین می‌توانید به انجام کارهایی بپردازید که باعث کاهش عصبانیت و رنج شما شود و به منظور کاهش استرس می‌توانید به یادداشت احساسات منفی خود بپردازید، همچنین چنانچه تحرک داشته باشید باعث بهتر شدن روحیه‌تان خواهد شد، انجام فعالیت‌های ورزشی مانند شنا باعث افزایش آرامش شما می‌شود، چنانچه برای زندگیتان برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشید، باعث ایجاد نظم و ترتیب در زندگی شده و کمتر دچار استرس و نگرانی خواهید شد.
۴- جلوگیری از تماس مو با مواد شیمیایی
تماس موها با مواد شیمیایی مانند آمونیاک و پراکسید هیدروژن (از جمله مواد رنگی مو) می‌تواند به سفیدی موها آسیب برساند.
به جای استفاده از مواد شیمیایی برای درمان موی سفید، می‌توانید پوست سرتان را ماساژ دهید و در هنگام ماساژ دادن پوست سر از روغن‌های گیاهی مانند روغن نارگیل، روغن بادام، روغن کنجد استفاده کنید.
ماساژ پوست سر به همراه این روغن‌ها باعث افزایش جریان خون به سمت موهای شما شده و همچنین تاثیر بسزایی در کاهش استرس‌تان دارد، علاوه بر این این روغن‌ها، تاثیر بسزایی در افزایش سلامت موهای شما خواهد داشت.
ترکیب روغن نارگیل و چند قطره آب لیموی تازه باعث متوقف کردن، روند سفیدی موهای شما خواهد شد.
۵- استفاده از محصولات مو ملایم
استفاده از شامپو و محصولات مو ملایم و بدون سولفات می‌تواند به سلامت موها کمک کند.
۶- توقف از سیگار و مصرف مواد مخدر
سیگار و مواد مخدر ممکن است به سفیدی موها آسیب برسانند.
ترک این عادات به سلامتی موها کمک می‌کند. افراد سیگاری با اینکه سن و سال آنها کم می‌باشد، اما موهای سفید دارند و با توجه به پژوهش‌های انجام گرفته ارتباط مستقیمی بین سفیدی زود هنگام موها و سیگار کشیدن وجود دارد، البته دلیل این موضوع به درستی مشخص نیست، اما مصرف سیگار باعث بی‌رنگ شدن موها شده و سرعت سفیدی موها را افزایش می‌دهد، در واقع ممکن است به دلیل تاثیری که مصرف سیگار بر کاهش اکسیژن رسانی به سلول‌های پوست سر دارد، این عامل منجر به سفیدی زودرس موها شود.
۷- خواب کافی
خواب تاثیر بسزایی در سلامت عمومی بدن دارد و باعث به تاخیر انداختن سفیدی و خاکستری شدن موها می شود، در شبانه روز حداقل به میزان ۸ ساعت خواب کافی داشته باشید، تا باعث کاهش استرس شما در طول روز شود و روی سرتان موهای سفید دیرتر ظاهر شود، با توجه به پژوهش‌های انجام گرفته با سفید شدن زود هنگام موها، احتمالاً مصرف زیاد چای و قهوه در ارتباط باشد، بنابراین مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار را در طول روز کاهش دهید و به جای آن بیشتر آب بنوشید.
۸- رنگ کردن مو با حنا
با توجه به وجود آمونیاک در رنگ موهای مصنوعی، بهتر است برای رنگ کردن موها از حنا استفاده کنید با اینکه بعضی از تولید کنندگان بر این ادعا می‌باشند که در رنگ‌هایشان کمتر از آمونیاک استفاده می‌شود، اما آمونیاک حتی اگر به میزان کم نیز در رنگ‌ها استفاده شود، بر روی موهای شما تاثیرگذار می‌باشد.
سفیدی زود هنگام موها با استفاده مداوم از مواد بی‌رنگ کننده و دکلره کردن موها در ارتباط می‌باشد، بنابراین چنانچه خواهان تغییر رنگ موهایتان هستید، از مواد گیاهی مانند حنا به جای رنگ‌های شیمیایی استفاده کنید. به منظور تغییر رنگ مطلوب در حنا می‌توانید به میزان کمی عرق نعنا، برگ‌های ریحان، پودر شنبلیله، ماست، قهوه به حنا اضافه کنید و این معجون را بر روی موهایتان قرار دهید.
این خمیر بهتر است به مدت ۳ ساعت بر روی موهایتان بماند، سپس آنها را با شامپوی ملایم شستشو داده و آبکشی کنید، انجام این کار باعث افزایش درخشندگی و سیاهی موها خواهد شد و سفیدی آنها را پنهان می‌کند.
به طور کلی برای درمان این مشکل باید در صورت وجود بیماری به درمان آن پرداخت، اما چنانچه سفیدی موها در اثر عوامل دیگری باشد می‌توانید با برخی روش‌های درمانی تا حدی باعث برطرف شدن این مشکل شوید. در صورتی که خواهان استفاده از درمان‌های گیاهی هستید، می‌توانید از روغن‌هایی مانند روغن سیاه دانه و روغن نارگیل استفاده کنید که استفاده از این روغن‌ها باعث ایجاد گرما در پیاز مو شده که این گرما به رفع سفیدی موها کمک خواهد کرد، جوشانده سیاه دانه و آب نیز برای شستشوی تارهای مو و درمان این سفیدی راهکار خوبی می‌باشد، اما بهتر است در این زمینه با یک دکتر طب سنتی مشورت کنید، تا با توجه به شرایط شما بهترین روش درمانی صورت گیرد.
علاوه بر این در صورتی که خواهان استفاده از روش‌های پزشکی هستید، می‌توانید باز تجویز پزشک متخصص از شامپوی ضد سفید شدن مو یا آمپول رفع سفیدی مو استفاده کنید، برای درمان سفیدی مو قرص ملانکور تجویز می‌شود، که نتایج مثبتی به همراه داشته است.
اما مطلبی که باید به آن توجه شود این است که بدون مشورت پزشک و به صورت خودسرانه از هیچگونه راه‌های درمانی شیمیایی استفاده نکنید، زیرا ممکن است نتایج منفی به همراه داشته باشد.
در بیشتر موارد، سفیدی موها نیاز به درمان پزشکی ندارند و به عنوان یک فرآیند طبیعی در پیری تلقی می‌شوند. اگر از نظر ظاهری نگران سفیدی موهای خود هستید، می‌توانید از رنگ‌کردن موها با رنگ‌های مو طبیعی یا مطابق با رنگ موهایتان استفاده کنید تا ظاهر جوان‌تری داشته باشید.
در موارد نادری که سفیدی موها به عوامل پزشکی نظیر بیماری‌ها یا عوامل دارویی ناشی از اختلالات در سازمان دیگر منتقل می‌شوند، درمان اصلی باید به علت اصلی مشکل متمرکز شود. به همین دلیل، مشاوره و درمان باید توسط پزشکان و متخصصان مربوطه صورت گیرد.
تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت و رنگ مو
آلودگی هوا می‌تواند اثرات مخربی بر سلامت و رنگ مو داشته باشد. ذرات معلق، دود، مواد شیمیایی و فلزات سنگین موجود در هوای آلوده روی ساقه و ریشه مو تجمع یافته و باعث تضعیف فولیکول‌های مو می‌شوند. این آلودگی‌ها می‌توانند رطوبت و مواد مغذی مو را کاهش داده و آن را خشک، شکننده و مستعد ریزش کنند. همچنین، قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها موجب افزایش استرس اکسیداتیو در موها شده و روند سفید شدن زودرس آن را تسریع می‌کند. موهای رنگ‌شده نیز در برابر آلودگی آسیب‌پذیرتر هستند، زیرا مواد شیمیایی موجود در هوا موجب کمرنگ شدن و کدر شدن رنگ مو می‌شوند. برای محافظت از مو، شست‌وشوی منظم با شامپوهای ملایم، استفاده از ماسک‌های تغذیه‌کننده و پوشاندن مو در هوای آلوده توصیه می‌شود.
کلام آخر
وجود موهای سفید بر روی سر باعث بیشتر نشان دادن سن افراد می‌شود، با اینکه سفیدی موها امری عادی می‌باشد اما گاهی در نوجوانی و یا جوانی این اتفاق می‌افتد، که باعث کاهش اعتماد به نفس و استرس در افراد خواهد شد.
عوامل مختلفی باعث سفیدی موها می‌شود، که از این عوامل می‌توان به افزایش سن، ژنتیک، عدم تغذیه مناسب و وجود بیماری‌های زمینه‌ای را نام برد، بنابراین به منظور درمان سفیدی موها ابتدا باید دلیل سفیدی مو مشخص شود، در صورتی که وجود بیماری زمینه‌ای باعث ایجاد این اختلال شده باشد، باید به درمان آن پرداخت، اما چنانچه سفیدی موها در اثر عدم رژیم غذایی سالم باشد، باید مواد مغذی مورد نیاز موها فراهم شود. با توجه به دلیل سفیدی موها می‌توان از روش‌های مختلفی برای درمان استفاده کرد، هرچند این روش‌ها به صورت قطعی باعث توقف رشد سفیدی موها نخواهد شد، اما از سفید شدن بیشتر موها جلوگیری خواهد کرد. بنابراین به منظور جلوگیری از ایجاد این اختلال حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید، تا با توجه به شرایط شما بهترین درمان صورت گیرد.
