خارش واژن چیست؟

خارش واژن به احساس تحریک، سوزش یا آزار در منطقه واژن اطلاق می‌شود.
این احساس ممکن است به صورت موقت یا مداوم ایجاد شود و می‌تواند باعث عدم راحتی و اختلال در کیفیت زندگی زنان شود.
خارش واژن می‌تواند به دلیل موارد مختلفی ایجاد شود که عبارتند از:

۱- عفونت‌های واژنی
عفونت‌های واژنی شامل هر نوع التهاب یا عفونتی هستند که در منطقه واژن و بافت‌های اطراف آن ایجاد می‌شوند.
این عفونت‌ها می‌توانند از طریق میکروب‌ها، قارچ‌ها یا ویروس‌ها ایجاد شوند و علایمی مانند خارش، سوزش، التهاب، تغییر در رنگ و بو، ترشحات غیرعادی و درد در منطقه واژنی ایجاد می‌کنند.
نوع‌های مختلفی از عفونت‌های واژنی وجود دارند که شامل عفونت‌های قارچی، عفونت‌های کاندیدا، عفونت‌های باکتریایی مانند باکتری‌های گرم منفی، و عفونت‌های واژنی که انتقال جنسی می‌شوند باشد.
عفونت‌های باکتریایی، قارچی یا ویروسی می‌توانند خارش واژن را ایجاد کنند.
مثلاً عفونت باقیمانده پس از زایمان یا عفونت باکتریایی باکتری‌های لاکتوباسیل همچون باکتریای خوراکی (Lactobacillus) می‌تواند به خارش منجر شود.

۲–  تغییرات هورمونی
تغییرات در سطوح هورمون‌های زنانه به ویژه در دوران تغییرات هورمونی، بارداری، پیش‌یائسگی یا پس از زایمان می‌تواند خارش واژن را ایجاد کند.

۳- تماس با مواد آلرژنی
محصولات بهداشتی، لوازم آرایشی، مواد ضد عفونی کننده، صابون‌های قوی یا مواد شیمیایی می‌توانند باعث تحریک و خارش واژن شوند.

۴- تنگی واژنی
تنگی واژن به معنای احساس ناحیه واژنی به طور غیرطبیعی تنگ یا فشرده بودن است.
این ممکن است به علت عوامل مختلفی از جمله ترشح کمتر هورمون‌های زنانه (استروژن) در دوران پس از یائسگی، زایمان، عمل جراحی در نواحی تناسلی یا تغییرات هورمونی اتفاق بیافتد.
تنگی واژن می‌تواند باعث دشواری در روابط جنسی، درد و عدم راحتی باشد.
از طرفی، خارش در منطقه واژنی می‌تواند به علت عوامل مختلفی از جمله عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، حساسیت‌ها، التهابات، تغییرات هورمونی یا حتی تماس با مواد تحریک‌کننده ایجاد شود.
این علائم ممکن است باعث ایجاد تغییرات در بافت‌ها، تحریک پوست، و در نتیجه خارش و سوزش شود.
در هر صورت، بهتر است در صورت مواجهه با تنگی واژن یا خارش مشکلات، با پزشک متخصص مشورت کنید تا علت دقیق تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام شود.
وجود تنگی در واژن یا انجام فعالیت‌های جنسی ممکن است خارش واژن را ایجاد کند.

۵- خشکی واژنی
خشکی واژن و خارش می‌توانند نشانه‌های مشکلات مختلف در منطقه تناسلی باشند.
خشکی واژن ممکن است به علت کاهش ترشحات مخاطی و رطوبت طبیعی منطقه واژنی ایجاد شود، که می‌تواند به عواملی مانند تغییرات هورمونی (مثل دوران پس از یائسگی)، تغییرات در دوره قاعدگی، استفاده از داروهای خاص، استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب و… برگرفته شود.
خشکی می‌تواند باعث ایجاد تحریک و التهاب در منطقه واژنی شود که در نتیجه می‌تواند خارش نیز ایجاد کند.
خارش ممکن است به عواملی مانند عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، حساسیت‌ها، التهابات پوستی، تغییرات هورمونی یا حتی تماس با مواد تحریک‌کننده برگرفته شود.
در هر صورت، اگر با خشکی واژن یا خارش مواجه هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام شود.
در هر صورت، اگر با خارش واژن مواجه هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین کند.

علت خارش واژن چیست؟

خارش واژن می‌تواند به دلیل موارد مختلفی ایجاد شود.
در ادامه، برخی از علل احتمالی خارش واژن آمده است:

۱- عفونت‌های واژنی
عفونت‌های باکتریایی، قارچی یا ویروسی می‌توانند خارش واژنی ایجاد کنند.
عفونت باکتریایی مثل باکتریای خوراکی (Lactobacillus) یا عفونت قارچی مثل عفونت با قارچ کاندیدا (Candida) از علل شایع خارش واژن هستند.

۲- تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی می‌توانند به عنوان یکی از عواملی که به خارش و تغییرات دیگر در منطقه واژنی منجر می‌شوند، مطرح شوند.
این تغییرات هورمونی معمولاً در دوران مختلف زندگی اتفاق می‌افتند، از جمله دوران قاعدگی، بارداری، پس از زایمان، دوران پس از یائسگی و…
در دوره‌های مختلف زندگی، سطح هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون تغییر می‌کند که می‌تواند منجر به تغییرات در ترشحات مخاطی و رطوبت منطقه واژنی شود.
این تغییرات ممکن است باعث خشکی و احساس تغییرات در بافت‌های واژنی شوند که به خارش و سوزش منجر می‌شوند.
به همین دلیل، در دوران‌هایی که تغییرات هورمونی قوی‌تر احساس می‌شوند، ممکن است علائم خارش و خشکی واژن نیز افزایش یابند.
در صورت مواجهه با این مشکلات، مشاوره پزشکی مناسب است تا تشخیص دقیق گرفته شده و درمان مناسب تعیین شود.

۳- استفاده از مواد آلرژنی یا تحریک‌کننده
محصولات بهداشتی، لوازم آرایشی، مواد شیمیایی یا صابون‌ها ممکن است باعث تحریک و خارش واژن شوند، به خصوص اگر شما به آنها حساسیت دارید.

۴– تماس با مواد شیمیایی
تماس با مواد شیمیایی مانند دوش‌گیری با صابون‌های تند یا مواد ضد عفونی کننده ممکن است باعث خشکی و تحریک واژن و در نتیجه خارش شود.

۵- عوامل خشک‌کننده
کاهش ترشحات طبیعی واژن مانند پس از زایمان، دوران پیش‌یائسگی یا درمان‌های هورمونی ممکن است خشکی واژنی و در نتیجه خارش ایجاد کند.

۶- عفونت‌های انتقالی جنسی
برخی عفونت‌های انتقالی جنسی مانند آلزایمر و تریکومونیاز می‌توانند باعث خارش واژنی شوند.

۷- تنگی واژنی
وجود تنگی در واژن یا انجام فعالیت‌های جنسی بدرستی ممکن است خارش و تحریک واژن را ایجاد کند.

 -۸عوامل استرس و روانشناختی
استرس، اضطراب و عوامل روانشناختی نیز ممکن است به عنوان عللی برای خارش واژن در نظر گرفته شوند.
در هر صورت، اگر با خارش واژن مواجه هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی از علت ایجاد خارش در شما بگیرد و در صورت لزوم، برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.

پیشگیری از خارش واژن

برای پیشگیری از خارش واژن، می‌توانید اقداماتی انجام دهید که به حفظ سلامت و تعادل واژن و کاهش عوامل تحریک‌کننده کمک کنند.
در ادامه چند راهنمایی برای پیشگیری از خارش واژن آمده است:

۱- مراقبت از بهداشت شخصی
از لوازم بهداشتی مناسب استفاده کنید و مناطق حساس خود را به دقت تمیز کنید.
از صابون‌های ملایم و محصولات بهداشتی غیرحاوی مواد شیمیایی تحریک‌ کننده استفاده کنید.

۲-انتخاب پارچه‌های مناسب
از لباس زیری که از پارچه‌های نرم، تنفس‌پذیر و طبیعی ساخته شده است، استفاده کنید.
بهتر است از پارچه‌های نخی یا پنبه‌ای استفاده کنید که به پوست اجازه تهویه مناسب بدهند.

۳– عدم استفاده از لباس زیر تنگ
لباس زیر خیلی تنگ می‌تواند به ایجاد فشار و اصطکاک در منطقه واژنی منجر شود.
به جای آن، لباس زیری با اندازه مناسب و بدون فشار زیاد انتخاب کنید.

۴– انتخاب لباس زیر تنفس‌پذیر
لباس زیر با توانایی تهویه مناسب به پوست کمک می‌کند تا خشک نشود و از احتمال تعرق و التهاب‌های زیاد جلوگیری کند.

۵- پاکیزگی
لباس‌های زیر را با ملاحظه به پاکیزگی استفاده کنید.
تغییر لباس‌های زیر روزانه می‌تواند از تجمع رطوبت و باکتری‌ها جلوگیری کند.

۶- جلوگیری از مصرف محصولات شیمیایی
از محصولات شوینده و شامپوهای معطر برای شستشوی لباس‌های زیر خود استفاده نکنید، زیرا ممکن است مواد شیمیایی به منطقه واژنی تاثیر منفی بگذارند.

۷– نوع لباس‌های زیر
 انتخاب لباس زیر بدون بند‌ها و دسته‌های بزرگ که به منطقه واژنی فشار نیاورند، می‌تواند خطر ایجاد خارش و التهاب را کاهش دهد.

۸– پس از استفاده از توالت
جهت جلوگیری از عفونت‌ها پس از استفاده از توالت، از جلوگیری از عفونت‌ها با شستشوی مرتب دست و منطقه واژنی با آب و صابون طبیعی اطمینان حاصل کنید.

۹- استفاده از محافظ برای روابط جنسی
 استفاده از محافظ در هنگام روابط جنسی می‌تواند از انتقال عفونت‌های جنسی جلوگیری کند.

۱۰– تغذیه مناسب
تغذیه سالم و متنوع می‌تواند به بهبود سلامت و تعادل هورمونی کمک کند.

۱۱– مدیریت استرس
تمرینات آرامش، ماساژ و تکنیک‌های مدیریت استرس می‌توانند به حفظ تعادل هورمونی کمک کنند.

۱۲- پیشگیری از عفونت‌های قارچی و باکتریایی
 از استفاده از لباس‌های شنی و تمیز در استخرها یا مکان‌های عمومی استفاده کنید و پس از شنا، استحمام کرده و خود را به دقت خشک کنید.

رفع خارش واژن

رفع خارش واژن به تشخیص علت اصلی خارش و درمان آن بستگی دارد.
اگر با خارش واژن مواجه هستید، مراقبت‌های زیر ممکن است به کاهش تحریک و رفع خارش کمک کنند:

۱- استفاده از صابون‌های ملایم و بدون عطر
از صابون‌های ملایم و غیرتحریک‌کننده برای شستشوی منطقه واژنی استفاده کنید.

۲– استفاده از لباس‌های مناسب
از لباس‌های نخی و تنفس‌پذیر استفاده کنید و از لباس‌های تنگ که ممکن است باعث تحریک و خشکی واژن شوند، خودداری کنید.

۳– رطوبت‌دهی منطقه واژنی
استفاده از محصولات رطوبت‌دهنده مناسب می‌تواند به کاهش خشکی و تحریک واژن کمک کند.

۴- اجتناب از محصولات شیمیایی تحریک‌کننده
از استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی شیمیایی یا دارای مواد عطری که ممکن است تحریک‌کننده باشند، خودداری کنید.

۵– اجتناب از استفاده از دوش‌گیری زیاد
 استفاده زیاد از دوش‌گیری ممکن است منجر به خشکی و تحریک واژن شود.

۶– استفاده از کرم‌های ضد قارچ
اگر علت خارش واژن شما عفونت قارچی باشد، پزشک ممکن است کرم‌های ضد قارچ تجویز کند.

۷- مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک
اگر علت خارش واژنی شما عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد، پزشک ممکن است داروهای مخصوص تجویز کند.

۸–  اجتناب از عوامل تحریک‌کننده
از تماس با مواد شیمیایی تحریک‌کننده، لوازم آرایشی با مواد مشکوک و فعالیت‌های جنسی بی‌مصرف خودداری کنید.

درمان خارش واژن چیست؟

درمان خارش واژن به تشخیص علت اصلی این خارش بستگی دارد. برای رفع خارش واژن، ابتدا باید علت دقیق را تشخیص داده و سپس برنامه درمانی مناسب انجام داد.
در ادامه، نمونه‌هایی از روش‌های درمانی برای خارش واژن آورده شده است:

۱- درمان عفونت‌های واژنی
در صورت عفونت باکتریایی، پزشک ممکن است داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
در صورت عفونت قارچی، معمولاً کرم‌ها یا مواد ضد قارچ تجویز می‌شوند.
در صورت عفونت ویروسی، درمان معمولاً بر اساس نوع ویروس و شدت علائم مشخص می‌شود.

۲– درمان تغییرات هورمونی
در صورتی که خشکی واژن از تغییرات هورمونی ناشی شده باشد، پزشک ممکن است درمان‌های هورمونی مانند درمان هورمونی جایگزین (HRT) را تجویز کند.

۳- استفاده از کرم‌ها و محصولات ترطیب‌کننده واژن
استفاده از کرم‌ها و محصولات ترطیب‌کننده می‌تواند به بهبود خشکی و تحریک واژن و کاهش خارش کمک کند.

۴- اجتناب از مواد تحریک‌کننده
اجتناب از استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی شیمیایی یا دارای مواد عطری که ممکن است تحریک‌کننده باشند، می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

۵– مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک
پزشک ممکن است در صورت لزوم، داروهای ضد قارچ، ضد التهاب یا ضدباکتریایی را تجویز کند.

۶- درمان بهبود تنگی واژن
 در صورتی که تنگی واژن به عنوان عامل خارش باشد، ممکن است پزشک برنامه‌های تنش دهی یا ترکیبی از درمان‌ها را توصیه کند.

۷– درمان عوامل استرس و روانشناختی
عوامل استرس و روانشناختی می‌توانند به عنوان عواملی باشند که به خارش واژن و تحریک در منطقه تناسلی زنانه منجر شوند یا این علائم را تشدید کنند.
ارتباط بین وضعیت روحی و عوامل روانشناختی با بهداشت جنسی و به ویژه منطقه واژنی، به نام “ارتباط مغز و تن” شناخته می‌شود.
استرس و اضطراب می‌توانند تأثیرات فیزیولوژیکی در بدن ایجاد کنند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم منجر به تغییرات در مناطق حساس مانند واژن شوند.
به طور مثال، استرس ممکن است تأثیرات منفی بر روی سیستم ایمنی بدن داشته باشد و به عفونت‌ها و التهابات در منطقه تناسلی افزوده کند که در نتیجه خارش و تحریک ایجاد می‌شود.
علاوه بر این، وضعیت روانشناختی می‌تواند باعث تغییر در سطح هورمون‌ها و ترشحات در بدن شود، که ممکن است به خشکی واژن و تغییرات در ترشحات مخاطی منجر شود.
همچنین، تنش‌ها و اضطراب می‌توانند به علت تأثیر بر عملکرد سیستم عصبی اوتونوم، که نقش در تنظیم ترشحات واژنی دارد، به خشکی واژن و تحریک منطقه تناسلی منجر شوند.
در نهایت، ارتباط بین روانشناسی و بهداشت جنسی یک پدیده پیچیده است و تأثیرات آن می‌تواند بسته به وضعیت و شرایط فرد متفاوت باشد.
در صورتی که با این نوع مشکلات مواجه هستید، مشاوره از پزشک یا متخصص روانشناسی می‌تواند کمک کننده باشد.
اگر علت خارش واژن ناشی از عوامل استرس یا روانشناختی باشد، تکنیک‌های مدیریت استرس، روش‌های آرامش و حتی مشاوره روانشناسی ممکن است کمک کند.
مهمترین مرحله در درمان خارش واژن، تشخیص دقیق علت آن و برنامه درمانی مناسب است.
بهتر است با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا تشخیص دقیقی از علت خارش دریافت کنید و درمان مناسب را بر اساس تشخیص او دنبال کنید.

درمان خانگی و گیاهی خارش واژن

برخی راهکارهای خانگی و گیاهی ممکن است به کاهش خارش واژن کمک کنند، اما مهم است توجه داشته باشید که تاثیرات این روش‌ها برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و در برخی موارد تنها به موقتی کمک کننده باشند.
در صورتی که خارش شدید یا مداوم دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت دقیق را تشخیص داده و درمان مناسب را تعیین کند.
در زیر چند راهکار خانگی و گیاهی برای کاهش خارش واژن آمده است:

۱-  استفاده از چای کمیلی (Chamomile) یا کلیندولا (Calendula) به صورت خارجی
می‌توانید از مواد گیاهی مثل چای کمیلی یا عصاره کلیندولا برای شستشوی محل تحریک‌شده واژن استفاده کنید.
این گیاهان خواص ضد التهابی و آرامش‌بخشی دارند.

۲– استفاده از ماست
ماست حاوی پروبیوتیک‌ها است که می‌تواند به حفظ تعادل میکروبی در منطقه واژن کمک کند.
از ماست طبیعی و بدون شکر برای مصرف خارجی می‌توانید استفاده کنید.

۳- عصاره آلوئه‌ورا (Aloe Vera)
 عصاره آلوئه‌ورا دارای خواص التیام‌بخشی و ضد التهابی است.
می‌توانید عصاره آلوئه‌ورا را به صورت موضعی بر روی منطقه تحریک‌شده استفاده کنید.

۴– استفاده از روغن‌های طبیعی
برخی از روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل (کوکونات) یا روغن خراطین (تی‌تری) دارای خواص ضد التهابی و ضد قارچی هستند و می‌توانند به کاهش خارش کمک کنند.

۵– شستشو با آب و سرکه سفید
استفاده از مخلوط آب و سرکه سفید برای شستشوی محل تحریک‌شده واژن می‌تواند به تعادل pH کمک کند و خارش را کاهش دهد.

۶- مصرف محصولات ضد قارچی طبیعی
برخی از محصولات طبیعی حاوی مواد ضد قارچی مانند روغن‌های گیاهی، آلوئه‌ورا و گلیسیرین ممکن است به کاهش خارش واژن کمک کنند.

۷– شستشو با آب گرم
شستشو با آب گرم به تسکین موقت از خارش کمک می‌کند.
از انواع صابون‌های معطر و مواد شوینده قوی خودداری کنید، زیرا ممکن است منطقه تناسلی را تحریک کرده و علائم را تشدید کند.
تغذیه مناسب و متنوع نیز می‌تواند به بهبود بهداشت عمومی بدن و حفظ سلامتی منطقه تناسلی کمک کند.
اگرچه مواد خوراکی به تنهایی نمی‌توانند تمام مشکلات را حل کنند، اما برخی مواد می‌توانند به تحسین سلامتی منطقه تناسلی کمک کنند.
در زیر تعدادی از مواد خوراکی که به جلوگیری از خارش واژن و حفظ بهداشت منطقه تناسلی می‌توانند کمک کنند آمده است:

۱- میوه‌ها و سبزیجات
 مصرف میوه‌ها و سبزیجات باعث افزایش مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر می‌شود که به حفظ سلامت عمومی بدن و حفظ تعادل میکروبی در منطقه تناسلی کمک می‌کند.

۲– منابع غنی استراژن
موادی مانند فلفنوئید‌ها که منابع غنی از استراژن هستند، می‌توانند به حفظ ترشحات واژنی و سلامت منطقه تناسلی کمک کنند.
این منابع شامل جوانه‌های گندم، یونجه، آفتابگردان و سویا هستند.

۳- ماهی‌ها و روغن‌های چرب
مواد چربی اسیدهای چرب امگا–۳ که در ماهی‌های چرب مانند ماهی سالمون و روغن‌های چرب مانند روغن ماهی و روغن کرچک یافت می‌شود، به حفظ سلامت پوست و ترشحات واژنی کمک می‌کند.

۴- مواد ضد التهابی
موادی مانند زردچوبه و زنجبیل که خواص ضد التهابی دارند، می‌توانند به کاهش التهابات در منطقه تناسلی کمک کنند.

۵- مواد ضدقارچی
مواد مانند سیر و پیاز که دارای خواص ضدقارچی هستند، می‌توانند به کاهش احتمال عفونت‌های قارچی در منطقه تناسلی کمک کنند.
توصیه می‌شود قبل از ایجاد تغییرات بزرگ در رژیم غذایی خود، با پزشک یا تغذیه‌شناس مشورت کنید تا به توصیه‌های شخصی و مناسب برای وضعیت شما دست پیدا کنید.
قبل از استفاده از هر گونه راهکار خانگی یا گیاهی، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
همچنین، در صورتی که خارش شدید و مزمن باشد، تاخیر در مشاوره با پزشک متخصص خود منجر به تشدید علائم و تاخیر در درمان می‌شود.